Jaargang 38 nummer 3

Voorpagina

Door: Gerhard Smeenk

november 2024


Voorwoord

Door: Melle Boudewijns

Dit is het laatste voorwoord van 2024 van Achter de Rugediek en wat is er weer veel gebeurd in twee maanden tijd. Het leek deze twee maanden veel over energie te gaan. Zo was er op een gegeven moment bij ons thuis een dag geen elektriciteit en alhoewel ik het van te voren wist en ook maatregelen had genomen (de kachel en internet bleven het doen) mis je het toch want een kopje koffie zetten lukt dan niet! Dat was gelukkig op te lossen door ergens anders koffie te gaan drinken.
Ik heb ook gezien wat Liander allemaal moet doen om elektriciteitskabels uit te breiden. Voor ons huis was een geleide boring om twee zwaardere kabels naar een bedrijf toe te brengen, twee weken lang hadden we een soort dorpje met containers voor de deur dat veel herrie maakte.

In het kader van de uitbreiding van het elektriciteitsnet op Texel werd daarna nog weken gegraven aan geulen waarin kabels werden gelegd en ook werden er nieuwe elektriciteitshuisjes geplaatst en dit alles vond plaats op slechts een klein stukje Hoofdweg.

Zelf kreeg ik energie van alle ontwikkelingen rond Achter de Rügediek. Voor een artikel over één van de spoorlijnen op Texel ben ik langs geweest bij de Texelse Model Spoor Club, wat heeft die club veel treinen en wat is er een prachtige baan over de andere spoorlijn die tijdens de Tweede Wereldoorlog vanaf de haven van Oudeschild naar de Koog liep.

Er was ook “negatieve energie”, na vele jaren aan Achter de Rugediek te hebben meegewerkt gaat Jaap Boon daar nu mee stoppen. In deze editie staat zijn laatste Sommar Wat, wij zullen Jaap missen en zeker ook zijn prachtige verhalen, wij blijven natuurlijk hopen dat hij zo af en toe toch nog een verhaal voor ons gaat schrijven.

Positieve energie kreeg ik weer van mogelijk nieuwe schrijvers en nieuwe redactieleden voor onze krant maar daar over in het volgende nummer meer. En tot slot was ik de afgelopen maanden ook nog betrokken bij het Texels Inwoners Beraad over de energie voorziening op Texel voor de komende jaren. Na het leren en ontwikkelen van ideeën zijn 80 inwoners van Texel nu bezig met het schrijven van een advies aan de gemeenteraad.

Ik wens u veel positieve energie bij het lezen van deze nieuwe editie van Achter de Rügediek.



Onze boeren

Door: Marga Boudewijns

Interview met Hans Stark, Zandweg 8, De Cocksdorp

Hans Stark is de enige duinboer/veehouder in Eierland. Wat doet hij zoal rondom de Muy en wat wil dat eigenlijk zeggen, duinboer? Wat ik er van zie zijn vooral de donkere runderen met soms schattige kleintjes die overal rondlopen in de Muy.

Hans Stark op het duin tegenover zijn huis met op de achtergrond een deel van het gebied dat hij beheerd

Hans, hoe ben jij duinboer geworden?

De opa van Hans was, ruim honderd jaar terug al duinboer. Hij hield schapen en wat geiten en in de zomer was hij vogelwachter voor Staatsbosbeheer (SBB) en gaf hij rondleidingen. Ik kom er nu achter dat het gebied dat Hans met zijn runderen (Galloways) beheerd loopt van de Nederlanden tot de Slufter, groter dan ik dacht.
Vroeger was dat gebied verdeelt in blokken en waren er veel meer boeren, zeker 7, die er een stuk pachtten van SBB en dat naar eigen inzicht mochten gebruiken. Er waren toen ook veel meer weilandjes dan nu in het gebied en er mocht kunstmest gebruikt worden. Rond de jaren 2008- 2010 zijn veel van die weilandjes afgegraven maar als je goed kijkt kun je aan het landschap nog wel zien dat ze er waren.
Eind zestiger jaren wilde SBB van de pachtboeren af en verlengde de contracten niet meer. Dit gebeurde omdat ze meer natuur wilden en geen gebruik van kunstmest meer of het omploegen van land. Gevolg was dat SBB het hele gebied zelf moest beheren en maaien en afvoeren. Dit werd ook wat veel en toen zijn ze in 1976 met de vader van Hans gaan praten. Hans zijn vader was net een paar jaar geleden gestopt met melkkoeien en had ongeveer 300 schapen. Hij kreeg een beheerscontract. Het land moest beheerd worden volgens de regels van SBB, dus geen kunstmest, maaien op bepaalde tijden, wel of niet greppels onderhouden, sommige stukken moesten nat worden, vernatten noemen ze dat, kortom er zaten allemaal bepalingen op. Je kreeg er een kleine vergoeding voor en het paste wel in zijn vaders werk en na het maaien in de zomer konden de schapen er nog de hele winter op.
In 1986 kwam Hans in het bedrijf bij zijn vader. In 1987 liep het beheerscontract van SBB met zijn vader af en kwam de vraag vanuit SBB of ze niet het een groter gebied wilden beheren. Daar zat echter wel een “maar” aan want SBB vond dat het gebied te veel dicht groeide en wilde dat ze er met koeien gingen grazen. Schapen grazen geen ruigte (struikgewas, wilg) weg, koeien doen dat meer. Hans heeft toen de onderhandelingen gevoerd met SBB en het nieuwe pachtcontract afgesloten. Ze hebben een nieuwe koeienstal gebouwd en Piemontese koeien gekocht (vleeskoeien), die zijn daar gaan grazen. Het aantal schapen hebben ze ruim gehalveerd.
In 2007 werd alles weer anders. SBB wilde de Muy herinrichten. Van veel weilanden hebben ze de rijke humuslaag afgegraven om ruimte te geven aan zeldzamere plantensoorten waarvan het zaad nog in de grond kon zitten. De afwatering is ook verandert, er liep altijd een diepe sloot en daar hebben ze een ondiepe kreek van gemaakt. De bedoeling is dat het water langer in het gebied blijft en het streven van de SBB was: vochtige weilanden die ook resulteren in natte duinvalleien. Het gebied dat Hans zou gaan beheren werd weer vergroot maar SBB wilde andere koeien in dat gebied. Ze wilden koeien die er jaarrond zouden verblijven om de vegetatie nog meer terug te dringen. Dat werd weer onderhandelen met SBB, Hans kocht de Galloway runderen en kreeg een beheerscontract voor 20 jaar, van die 20 jaar zijn er nu nog 7 over. Tegenwoordig wordt ook bij SBB alles aanbesteed via inschrijving en er wordt gewerkt met kortlopende contracten van 5 jaar. Na die 5 jaar heb je geen zekerheid meer op verlenging. Dat maakt het moeilijk om in het bedrijf te investeren en duurzaam te beheren. Hans kreeg voor zijn Piemontese koeien vervangende grond. In eerste instantie op Zeeburg, maar dat ging SBB weer verkopen en daarna op Dorpszicht en daar lopen ze nu nog. In de winter staat de Piemontese koeien bij hem op stal en in het voorjaar kalven ze daar ook, de meesten gaan dan in mei met de kalveren weer naar Dorpszicht. Bij de Korverskooi beheerd Hans ook nog wat land voor SBB en wat land dat voorheen van de familie Thomassen was en doorverkocht werd aan SBB, daar staan ook wat Piemontese koeien op.
De Galloways kalven meestentijds in het voorjaar, in november worden de kalveren gescheiden van de moeders en die kalveren lopen dan in de Nederlanden bij De Koog. Als ze groot genoeg zijn gaan ze weer naar de kudde. Hans haalt in zijn eentje de jongen bij hun moeders weg. Dat doet hij ook liever alleen omdat rust heel belangrijk is, hij precies weet wat hij doet en de Galloways onrustig worden van vreemden. In de duinen heeft Hans een schuur en daar moeten de Galloways heen, via hekken en een hele lange draad door de Muy maakt hij een fuik naar een klein weilandje en vanaf die plek drijft hij ze bij de schuur in een kraal en daar zoekt hij ze uit. Deze hele procedure kan 2 dagen duren maar het kan ook zo maar 4 weken worden. Het wordt lastiger als ze in veel kleine groepjes over het terrein lopen, ook zijn ze lastig op te drijven.
De Piemontese koeien zijn rustiger maar niet als er kalfjes zijn, ze zijn heel beschermend naar de kalfjes toe. Hans heeft sinds kort het certificaat biologisch. Hij heeft ongeveer 180 stuks rundvee, dat zijn dan de Piemontese koeien en de Galloways
Naast de zorgen voor het vee in de Muy zijn er de beheerstaken die bestaan uit het onderhouden van de rasters, het maaien van sloten en greppels en het overige maaiwerk. Hans heeft zelf 5 hectare grond om zijn huis heen.

Hans Stark in de Muy met zijn auto en de Galloways

Heb jij ook nog schapen Hans?

Vorig jaar is Hans gestopt met de schapen. Er zijn verschillende redenen waarom hij is gestopt. Hij vindt dat hij al genoeg werkt heeft aan het beheer van de SBB gronden en zijn huidige veestapel. De grond is echter ook nogal schraal omdat er niet of nauwelijks bemest mag worden, dat gaat ten koste van de lammeren. Omdat het waterpeil is verhoogd en de grond natter is geworden liggen er ook parasieten op de loer. Een voorbeeld daarvan is leverbot waar je schapen niet preventief voor kan behandelen. Er is in Nederland maar één middel goedgekeurd tegen de parasiet en daar komt steeds meer resistentie tegen. Een nieuwe parasiet is de lepmaagworm waar de schapen de laatste tijd veel last van hadden. Het Europese landbouwbeleid helpt ook niet echt mee. Toch vind hij het jammer dat er geen schapen meer in de Muy lopen.

Kun je wat vertellen over je huis en je gezin?

Het ouderlijk huis van Hans stond destijds vlak voor het huis waar ze nu wonen. Het ouderlijk huis is destijds gebouwd door zijn opa in ongeveer 1923, sinds die tijd is het een paar keer uitgebouwd en van binnen verbouwd, maar het was oud.
Toen zijn ouders in 1996 naar Den Burg zijn verhuisd is hij er met zijn vrouw Nicollette gaan wonen met het idee van dat gaan we niet meer opknappen. Het dak en de vloer waren slecht, er waren één steens muren, beneden was wel wat dubbel glas maar de wind kwam door de kozijnen toch naar binnen en er was geen centrale verwarming. Hij heeft toen het land er achter gekocht en daar op eigen grond het huis laten bouwen waar ze nu wonen. Later heeft hij ook het land gekocht waar het oude huis op stond. Het nieuwe huis dat hij heeft laten bouwen dateert uit 2001 en heet Jemima, dat is een bijbelse naam die het ouderlijk huis ook al had. Hans heeft 4 oudere zussen waarvan er 2 op Texel wonen.
Hans heeft een opleiding MTS werktuigbouwkunde gedaan en een chauffeursdiploma gehaald. Hij houdt van technische zaken maar zag zich niet zijn hele leven in een werkplaats en chauffeur tot zijn 65-ste zag hij ook niet zitten. Hij is erg graag buiten en hielp zijn vader met van alles en nog wat en heeft toen toch besloten om het boerenbedrijf van zijn vader in te gaan. Hij heeft 10 jaar met zijn vader de firma gehad en toen is hij alleen verder gegaan. Zijn vader heeft nog tot op hoge leeftijd meegeholpen.
Hans is 58 jaar en getrouwd met Nicollette van Kooten. Nicollette is podotherapeut en heeft haar praktijk: Voeten op Texel, aan huis. Nicollette is 53 jaar. Hans en Nicollette zijn 27 jaar getrouwd. Nicollette komt van het vasteland, ze hebben elkaar ontmoet via wederzijdse vrienden. Ze hebben 2 kinderen een dochter genaamd Marit, zij is 26 jaar en een zoon genaamd Philip, die is 20 jaar. Marit woont en werkt in Den Haag bij de Vereniging Rembrandt, zij heeft kunstgeschiedenis gestudeerd. Philip is net dit jaar begonnen aan de studie computer science and engineering op de TU Delft. In Voorburg hebben Hans en Nicollette een appartement gekocht en daar wonen de kinderen.

Heb je nog hobby’s of nevenactiviteiten Hans?

Hij is druk met het onderhoud aan machines en gebouwen. In het verleden heeft hij wel in besturen gezeten op het gebied van landbouw en natuur en in de kerkenraad. Samen met Nicollette knapt hij wel mooie oude meubels op, met name meubels in de Amsterdamse School stijl. Ze hebben veel zelf gedaan betreffende de inrichting van hun huis en hebben het zelfs voor een deel casco laten bouwen.
In verband met wat beroeps gerelateerde blessures heeft Hans deel uitgemaakt van een trainingsgroep bij Sverre Eschweiler , dat beviel hem zeer goed. Sverre moest helaas stoppen met zijn bedrijf. Voorlopig is het dus thuis trainen met apparaten.



Sommar wat

Door: Jaap Boon

Als u in de afgelopen jaren af en toe mijn stukjes in “Achter de Rügediek” hebt gelezen weet u ni dat ik erg kan genieten van alle kleine, grote en vreemde vogels die in de Noordkop rond vliegen. Volgens een oud gezegde is er nog iets dat altijd vooral (te) snel voorbij vliegt …… ja de tijd ! Want jeetje, al zo’n 25 jaar ben ik betrokken bij deze krant, die altijd door de inzet van veel vrijwilligers gratis bij ieder huis achter de Rügediek in de bus gleed en zelfs nog bij emigranten elders op ons eiland en zowaar bezorgde Tanta Pos hem bij een kleine kern aan de overkant.

Ooit ging ik met Corrie mee naar een redactie vergadering, omdat zij zich als vrijwilliger voor de krant ging melden. Nee ik niet, misschien heel soms een handje helpen op de achtergrond. Lang verhaal kort, vlak daarna onverwachte onplezierige ontwikkelingen in het bestuur, wil je effe komen praten. Afijn ik stond wat later als bestuurslid buiten … denk er over na, maar we willen graag dat jij voorzitter wordt en …… ’t kost echt niet veel tijd !!

Rap zien hoe alles in elkaar steekt, van kopij krijgen tot aan de stand van de pegulanten. Verschillende mensen schreven rubrieken en de voorzitter een voorwoord. Op de redactie vergadering werd alles doorgenomen, evenals de advertenties en de plaatsings volgorde. Dan kon de drukker zich thuis afmelden voor een tijdrovende klus in het Ei met zoals altijd een dwingende “dan moet het klaar zijn” datum. Intussen werd een groep van 10-12 mensen opgetrommeld om de krant “in te lopen” . Velen van u hebben de rondjes om de lange tafels meegehobbeld om de bladen in de goede volgorde op stapels te krijgen en verschillende handen doen nou nog een beetje zeer van de heerlijke nietmachines. Maar goed, de bezorgers stonden zich al lang warm te trappelen om uw “Achter de Rügediek” als een speer door de gleuven te werpen. Trouwens, na de aanschaf van electrische sorteer- en nietmachine lukte het met 4 -6. Heel wat mensen beleefden die meestal sociale en gezellige bijeenkomsten !!

Dan bleef er dus nog maar bar weinig over voor de leider van de troepen toch ?? Vast en zeker. Jaap, die z’n stukkie is te laat, bel jij effe ?, Overmorgen komt een pallet papier, kom jij met een paar man helpen naar boven sjouwen?, We hebben meer adverteerders nodig, dan kun jij wel effe iemand charteren om samen de bedrijven langs te gaan, Met inlopen zorg je wel dat je erbij bent hé, Natuurlijk ben je op de redactievergaderingen, Zullen we van de week ff de financiën samen doorlopen ??

Echt ik vond het mooi te helpen zo’n simpel krantje in stand te houden en het gaf plezier, vooral het samen aanpakken en Kost ’t dus Echt Niet Veel Tijd. Iedere vrijwilliger van “Achter de Rügediek” opnoemen over al die jaren lukt nooit, maar de mede bestuursleden als penningmeesters en secretarissen, de drukkers waren sowieso altijd steunpilaren. Goed hier te zeggen, dat de krant gelukkig nooit geld problemen heeft gekend. Toen het niet meer lukte om een drukker te strikken, was het einde verhaal voor de papieren versie van de krant, maar een overtrekkende vreemde vogel zag achter de Rügediek een mooie stek en nestelde zich daar. Melle Boudewijns wilde de krant wel voortzetten, maar dan Digitaal !? Peter Witte en ik hebben toegezegd met de opstart te helpen en Melle heeft nu alles vol onder controle en u voelt het misschien al, wij stoppen er nu mee en wensen hem Veel Succes.

Ik ben blij zo lang met zoveel mensen te hebben mogen samenwerken en bedank iedereen, wens ieder alle goeds en zet er na die razendsnel omgevlogen tijd nu een punt achter.



Staat te kiek/stond te kiek

Door: Anneke en Leo Saal

Staat te Kiek: Wie is dit? Oplossingen kunnen naar redactie@achterderugediek.nl .

Stond te Kiek:

In ”Stond te Kiek” stond Hetty Veldman – van der Werf, een geboren durper en een durper in hart en nieren. Hetty en Roel wonen samen hoog en droog met een prachtig uitzicht over de Roggesloot. Inmiddels hebben ze hun winkel overgedaan aan hun twee dochters en zullen het dan waarschijnlijk wat rustiger aan doen.

Dit werd als eerste geraden door Marieke van Elst.







Te mooi om waar te zijn?

“Jullie zijn te mooi om waar te zijn …”

Het zal je verbazen hoeveel euro’s de FIXbrigade aan energiebesparing in jouw woning kan vinden. Minder tocht, een warmer huis in de winter en slimmer met CV en stroom in de zomer.
Bel ons 0222- 314 939 of meld je aan www.fixbrigadetexel.nl .

Bij mijn laatste bezoek zei de bewoner helemaal verbaasd: “jullie zijn te mooi om waar te zijn”
Wouw … zo heb ik er nog niet naar gekeken. Dit wordt mijn volgende stukje. Bij deze;

  • Er zit echt geen addertje onder het gras. Het is gratis als je inkomen niet boven de 140% van minimum komt. Dan kost het materiaal je ook niets en monteren doen wij met alle plezier voor je.
  • Je hoeft nergens lid van te zijn of worden. We gaan echt helemaal voor niets bij je in huis zoeken naar waar de kou vandaan komt, van top tot teen.
  • We doen het over heel Texel en werken met allemaal vrijwilligers die zonder oordeel en met plezier bij je langs gaan. Dat is hun doel.
  • Op veel plekken hangen onze posters. Visitekaarten worden opnieuw gedrukt met het juiste telefoonnummer. Op de poster en hier staat goede nummer!

Bel 0222- 314 939 en vraag naar Gemma, die schrijft je nummer en adres op en Roland belt voor afspraak om langs te komen. En hij of Mart gaat met je op zoek naar de kou bij je thuis.




Blijf kijken!

Door: Klaas de Jong

Het goede van de Slechtvalk

Slechtvalken zijn de snelste dieren op aarde. In een duikvlucht kunnen ze enorme snelheden behalen. Het is vaak nog lastig te meten, maar er zijn vermoedens dat ze richting de 350 km/u kunnen halen. Van grote hoogte lokaliseren ze hun prooi en storten zich in volle vaart naar beneden. In principe een hele humane manier van jagen, want van de ene op de andere milliseconde gaat bij zo’n prooi gewoon het licht uit. Geen lijden, geen langzame dood, gewoon poef! Weg.

Hoogvliegers
Al langer is bekend dat trekvogels op grote hoogte gaan vliegen, onder meer om te voorkomen dat ze een gemakkelijke prooi voor roofvogels zijn, maar recent is vastgesteld dat Slechtvalken zich daar niet door laten weerhouden. Ook dit is moeilijk vast te stellen natuurlijk, maar recent kwamen er gegevens vrij van een Zilverplevier die een satellietzender op z’n rug had. Deze vogel was op een hoogte van ongeveer drie kilometer met een constante snelheid lekker naar het zuiden aan het flappen toen de onderzoekers opeens een versnelling zagen en kort daarna stopte de beweging heel abrupt. Zo’n zender filmt (nog?) niet, dus we moeten de beelden uit onze fantasie halen, maar toen de onderzoekers kort daarna de zender terugvonden tussen een hoopje veren, was het verhaal wel rond.

Slager
De status van snelste vogel ter wereld geeft de Slechtvalk, wiens naam overigens is afgeleid van slacht-valk, heeft de vogel helaas ook een ongekende populariteit bij valkeniers bezorgd. De eieren worden soms uit de nesten geroofd om in gevangenschap uit te broeden en de vogel moet dan de rest van z’n leven kunstjes vertonen met als beloning wat stukjes postduif. Duiven zijn een geliefde prooi van de Slechtvalk en in grote steden worden ze dan ook erg gewaardeerd als opruimers van de stadsduiven, ook wel vliegende ratten genoemd. En nog niet zo lang geleden hebben Slechtvalken in Amsterdam ook de eetbaarheid van Halsbandparkieten ontdekt, ook een vogel die de gemeente liever kwijt is dan rijk.

Op Texel overwinteren enkele Slechtvalken. Vaak jonge vogels, maar met enige regelmaat ook volwassen dieren die in drukke natuurgebieden, zoals de Slufter, polder Waal & Burg of de Mokbaai regelmatig voor grootschalige paniek onder de aanwezige vogels zorgen. Vaak is zo’n jacht tevergeefs, maar niet zelden zijn ook de deelnemers aan mijn Vogelsafari’s getuige van een brute ‘kill’. Vaak gaat dan de sympathie al gauw uit naar het slachtoffer, maar als ik dan enkele feiten zoals hierboven beschreven erbij vertel, dan groeit het respect voor deze indrukwekkende jager.

Blijf kijken!
www.vogelsoptexel.nl



SVC

Heri Hodie en SVC bundelen krachten per 1 januari 2025! 🏐⚽️🎾🤸

Tijdens de recente ledenvergaderingen van Heri Hodie en SVC hebben onze leden unaniem gekozen voor een mooie stap vooruit: een fusie per 1 januari 2025! Met deze samenwerking willen we ervoor zorgen dat sporten in en om De Cocksdorp ook de komende decennia mogelijk blijft.

Samen staan we sterk! 💪
Beide verenigingen hebben een goed jaar achter de rug, zowel financieel als qua ledenaantal. Dit vormt een stevige basis om als één krachtige club verder te gaan. Samen kunnen we nog meer betekenen voor onze leden en het dorp.

Hoe gaat dit eruitzien? 📊
Vanaf 1 januari 2025 gaan we verder als één vereniging onder de naam S.V.C. Het nieuwe bestuur bestaat uit een combinatie van leden uit beide besturen, zodat alle kennis en ervaring behouden blijft en we een soepele overgang hebben.

Voordelen voor leden en het dorp:
• Vele handen maken licht werk: Met één bestuur is de organisatie eenvoudiger en zijn er minder vrijwilligers nodig voor bestuurswerk. Bovendien hebben we nu een grotere groep vrijwilligers, waardoor ‘vele handen licht werk maken’!
• Meer slagkracht voor het dorp: Als één vereniging kunnen we makkelijker samenwerken met andere dorpsinitiatieven en meer bereiken. Dit versterkt onze rol in De Cocksdorp en Eierland en maakt het eenvoudiger om zaken voor elkaar te krijgen die iedereen ten goede komen.
• Betaalbare sportabonnementen: Door de fusie kunnen we besparen en die voordelen doorgeven aan onze leden. Dat betekent betaalbaarder sporten voor jong en oud!
• Oprichting van de Club van 100: De fusie biedt de kans om een “Club van 100” op te richten, waarbij leden en betrokken dorpsbewoners bijdragen om sporten voor iedereen toegankelijk te houden.

Wat gaat er gebeuren?
In de komende maanden ronden we de juridische zaken af en werken we het huishoudelijk reglement verder uit. We willen al onze leden bedanken voor hun vertrouwen en hopen dat iedereen in De Cocksdorp zich betrokken voelt bij deze stap. Samen maken we de vereniging sterker en sport toegankelijker voor iedereen.

De kosten voor de fusie, zoals notariskosten, worden mede gedragen door verschillende fondsen op het eiland. Via deze weg willen wij deze partijen nogmaals bedanken.

Met sportieve groet,

Bestuur Heri Hodie & SVC



Spoorlijn op Texel

Door: Chiel de Graaf

De Duitse spoorlijn in de oorlog van Oost naar het vliegveld Vlijt in Eierland.

Om het vliegveld op het eiland van materiaal te voorzien hadden de Duitsers een zes kilometer lange smalspoorlijn vanaf een steiger aan de waddenkant bij de buurtschap Oost in Westelijke richting dwars over het eiland aangelegd. De steiger was iets ten noorden van de huidige sluis in de op deltahoogte gebrachte waddendijk (bij de molen van het Noorden).

De spoorlijn liep eerst circa honderd meter langs de toen nog lage waddendijk naar het noorden (nu de Lancasterdijk geheten) en dan over een door de Duitsers gemaakt viaduct over het water. De Duitse betonfundering en bakstenen opbouw zijn nog te zien.

Vandaaruit dwars door de polder het Noorden, via de Eierlandse binnendijk tussen de boerderijen “Vianen” en “Jachtlust” door. Dan langs de Slufterweg naar de noordkant van het vliegveld tot op het land van Langeveld van boerderij Breda (nu bekent als Hotel “Nieuw Breda”).

Daar was de overslagplaats. Op het land van “Vianen” stond een kleine locloods. Op boerderij de Halm waren een machinist en een stoker in de kost. De mannen hadden verteld, dat er negen locomotieven op de lijn naar het vliegveld dienst deden waaronder stoomlocjes van Orenstein & Koppel, (kleine twee-assers).

Texelaars herinneren zich dat de machinisten en stokers af en toe briketten van de locs lieten vallen. ‘s Avonds zag je dan overal zwarte pluimpjes uit de schoorstenen van de huizen komen. Bij het eindpunt van de lijn, aan de noordkant van het vliegveld, lagen een paar wissels, een loods waar de locs ‘s nacht in stonden en een berg steenkool.

De heer Garritsen vertelt: “De smid van de driehoek heeft aan de locomotieven moeten werken. Na ‘Dolle Dinsdag'(5 september 1944) stopte het gebruik van de smalspoorlijn. De smid begroef enkele lagers van de locs, die na de oorlog goed van pas kwamen als onderdelen voor een dorsmachine”.

Ook elders was nog een spoorlijntje in bedrijf, op de website van de Spoorclub Texel www.spoorclubtexel.nl wordt dat uitgebreid beschreven.

Impressie van het model van de Oude Schild – de Koog spoorlijn op Texel, gemaakt door de Modelspoorclub Texel.


Alzheimer Café

Programma Alzheimer Café

Dinsdag 26 november 2024 filmavond, Cinema Texel in Den Burg.
De 24-jarige Teun Toebes heeft een missie: de levenskwaliteit van mensen met dementie verbeteren. Tijdens een reis rond de wereld onderzoekt hij samen met filmmaker Jonathan de Jong hoe in andere landen wordt omgegaan met dementie en wat we van elkaar kunnen leren om de toekomst voor mensen met dementie hoopvoller te kunnen inrichten.
Kaarten zijn gratis op te halen bij boekhandel Het Open Boek en bij Texels Welzijn (’s morgens tijdens werkdagen). Wees er op tijd bij, want OP= OP!! Inloop 19.00 uur, aanvang 19.30 uur.

Dinsdag 17 december Winter Alzheimer Café.
Een informele afsluiting van het jaar met medewerking van zangeres Sandra Mooy. Met haar
brede repertoire is sfeer en gezelligheid verzekerd.

Dinsdag 28 januari 2025 Mantelzorger Maartje van Groeningen aan het woord.
Maartje van Groeningen haar echtgenoot had dementie. Samen met haar zoon en haar
zus vertellen zij over de ervaringen vanuit de verschillende invalshoeken.

Dinsdag 25 februari 2025 Wat kan de mantelzorgmakelaar betekenen?
Miranda de Greeuw geeft uitleg over de complexe regelingen en de financiële gevolgen
waarmee men te maken kan krijgen bij verhuizing naar een zorginstelling.
Deze avond wordt aangeboden in samenwerking met Texel Samen Beter.



Texel Airport

Door: Mike de Bruijn

Het seizoen is voor ons voorbij. Tessel Air en het Paracentrum Texel waren op zaterdag 2 november voor het laatst open dit jaar. Ze hebben nog aardig wat mensen blij kunnen maken met een rondvlucht en/of een tandemsprong. Daarna was er een traditioneel afsluitend feestje voor de direct betrokkenen.

De dag er na was het gelukkig ook mooi weer en werd er ook volop gevlogen op Texel. Alleen dus geen rond- en paravluchten. Wel was het een drukte van belang aan de andere van het vliegveld vanwege de GJ Zijm Bokaal van de MAB. Ze hadden er eindelijk weer eens goed weer bij. Vorig jaar was het één grote modderpoel en kon het event niet doorgaan. Een gedeelte van het parkoers loopt ook over het vliegveld, maar wel vrij van ons start- en landingsbanen natuurlijk.

Ook het luchtvaartmuseum heeft de deuren dicht, waardoor het echt rustig is op onze luchthaven. Bij goed (vlieg)weer zijn we dan afhankelijk van bezoekers van andere vliegvelden in Nederland en ook Duitsland en België. De dagen zijn erg kort, waardoor we bijna geen verkeer krijgen van verder weg. In principe vliegen we alleen tijdens de daglichtperiode. Voor maatschappelijke helikoptervluchten kunnen we een uitzondering maken maar dat gebeurt niet heel vaak. Al is het natuurlijk wel belangrijk dat politie-, trauma- en kustwachtheli’s bij ons terecht kunnen als het nodig is.

Verder worden er tegenwoordig ook vliegtuigen van het type Sling (zie foto) afgebouwd in de nieuwste hangaar van Rednose Aviation op onze luchthaven. Het vliegbedrijf European Aircraft Builders is de Europese dealer van de Zuid-Afrikaanse Sling. Dit toestel kan je zelf thuis bouwen, maar ook onder begeleiding van dit bedrijf. Een mooie aanwinst voor Texel Airport.

We hopen stiekem nog op 24.000 vliegbewegingen te komen dit jaar. Dan hebben we het net iets beter gedaan dan in 2023, maar wel iets onder het langjarig gemiddelde. Komende week (vanaf 18 november) is er weersverwachting niet rooskleurig, waardoor de baan wel weer eens te nat zou kunnen worden. Net als vorig jaar in deze tijd het geval was. Als er dan bijna geen verkeer is, zullen we wat onderhoudstaken gaan uitvoeren en wat voorbereidingen treffen voor het nieuwe seizoen.


Raap jij muntjes van straat?

De FIXbrigade zorgt dat jij dagelijks dubbeltjes, kwartjes en soms meer in je eigen huis vindt! Echt, elke dag opnieuw. Hier volgen een aantal tips van de FIXbrigade Texel.

Gordijnen: Heel goed dat je gordijnen hebt en deze in de avond dicht doet. Want gordijnen houden heel veel kou van raam en deur buiten.

PAS wel OP: met lange of halflange gordijnen/vitrage voor de radiator blijft de warmte achter het gordijn, puur verlies. De radiator warmte krijgt geen kans komt om bij jou in de woonkamer te komen.

Oplossing: leg het gordijn op de vensterbank. Zo blijft EN de kou achter het gordijn EN de warmte komt daar waar het nodig is … bij jou!

Het kan voorkomen dat je (hierdoor) vocht op je raam achter het gordijn krijgt. Geen nood, wel in de ochtend raam + vensterbank droogmaken of zet je raam (af en toe) op een klein kiertje. Het is verstandig je raam schoon te houden.

Winst: doe je de gordijnen dicht en op de vensterbank, zal dit je een besparing tot wel 130 euro per jaar geven en meer comfort.

Bel ons en we komen langs. Tot nu vinden we bij iedereen mogelijkheden om warmte binnen te houden en kou buiten. Om zo geld te besparen. Wat we vinden doen we gratis voor je.

Bel 0222- 31 49 39 en vraag naar Gemma, elke werkdag tot 12 uur. Ze werkt bij TexelEnergie en mag gratis voor ons je aanmelding noteren. Meer weten over ons? Kijk op www.fixbrigadetexel.nl .

(De FIXbrigade Texel werkt helemaal gratis en is bedoeld voor hen met inkomsten van minder dan 140% van het minimumloon.)


Hulp gevraagd!

Het gaat goed met Achter de Rügediek maar toch zijn we nog opzoek naar medewerkers. Vind je het leuk om zes maal per jaar artikelen te schrijven, om te helpen met het in elkaar zetten van de krant of heb je zin om onderdeel te zijn van de redactie geef je dan op via redactie@achterderugediek.nl .


Durperhonk